Wanneer je “communiceren op de werkvloer” intypt in de zoekbalk van Google, dan krijg je 1.710.000 zoekresultaten. Hoogste tijd dus om daar 1.710.001 van te maken. Zonder gekheid, er wordt onnoemelijk veel geschreven en gepubliceerd over communicatie op de werkvloer.
En dat is natuurlijk niet zo heel erg verbazend. Het is namelijk iets dat je elke dag doet (of je nu wilt of niet) en het is het onderwerp waarover en waarmee het meeste gedoe ontstaat tussen medewerkers en binnen teams.
Nu is “communicatie” een zeer veelomvattend containerbegrip. Eén specifiek onderdeel wil ik eens benoemen. Een onderdeel waar in mijn beleving veel aan voorbij wordt gegaan. Dat is het begrip “referentiekader”. Binnen communicatietheorieën ook wel aangeduid als “conventies”.
De titel van dit blog heb ik ontleed aan een sessie die ik mocht begeleiden over het thema van afspreken naar aanspreken. In een oefening gaf een deelnemer feedback aan een collega over zijn manier van aanspreken, waarop de ander reageerde; anders hou jezelf lekker even je (feed) back!
Het begin van een enorme ruzie? Weglopende collega’s en tranen? In het geheel niet! Schaterlach en plezier was het resultaat.
Hoe kan dat nou? Tegen iemand zeggen dat ie zijn bek moet houden klinkt op de inhoud niet direct als een zinnetje om heel veel plezier uit te halen. Dat dat toch gebeurt komt omdat het referentiekader, de conventies, tussen beide volstrekt helder waren. Ze wisten van elkaar exact hoe de inhoud over zou komen en hoe deze geïnterpreteerd moest worden. Als je dat van elkaar weet, kun je dus bijna alles zeggen, zonder dat er gedoe van komt. Waar het in communicatie op de werkvloer veelvuldig fout gaat, is in het checken of we nog binnen hetzelfde referentiekader, binnen dezelfde conventies communiceren.
En zoals is bijna alle zaken, zit ook hier een volgorde in. Het checken, afstemmen van en eventueel afspraken maken over het referentiekader, over de conventies gaat voor de inhoud!
Onze tip: Met betrekking tot die collega waar in jouw ogen de communicatie moeizaam mee verloopt; ga het gesprek eerst eens aan over jullie referentiekaders, over jullie gespreksconventies, voordat je het over de inhoud gaat hebben.
Veel werk – en communicatieplezier gewenst!
René Drost